گچ یک مصالح ساختمانی است که از سنگ گچ موجود در طبیعت بدست می آید. سنگ گچ به صورت سولفات دو کلسیم آبدار در منابع سطح زمین یافت می شود و پس از خرد شدن و انتقال به کوره به شکل پودرهای بسیار ریز سفید رنگ برای مصارف ساختمانی مورد استفاده قرار می گیرد.

این نوع مصالح در صنایع مختلف کاربرد دارد اما از جمله کاربردهای رایج آن مربوط به صنعت ساختمان است. کار با این مصالح ساختمانی دارای پیچیدگی و ریزه کاری مخصوص به خود می باشد، از این رو برای استفاده از آن به مهارت و ترفندهای خاص نیازمند است.

این متریال برای پوشش سطوح مختلف و دکوراتیو نمودن آن ها به کار می رود و به دلیل داشتن رنگ سفید، جلوه ای تمیز و روشن به فضا می بخشد. هنگام استفاده از گچ رعایت یکسری نکات بسیار حائز اهمیت می باشد که در این نوشته از ساختمانچی به آن ها می پردازیم.

قیمت گچ

در صورت عدم رعایت اصول گچ کاری، سطح مورد نظر دچار ترک خوردگی می شود و ظاهری ناخوشایند ایجاد می کند. کار با این متریال کار آسانی نیست، از این رو توجه به نکاتی که در این نوشته عنوان می شوند شما را در استفاده از این مصالح ساختمانی راهنمایی می کند و نتیجه بهتری را به ارمغان می آورد.

گچ وقتی از کوره بیرون می آید، به آسیاب منتقل می شود و به صورت پودر در می آید. هر چه اندازه ذرات آن کوچک تر باشد، کیفیت آن بالاتر خواهد بود و برای گچ بری های ظریف نیز بسیار مناسب تر است. گچ به صورت پودر و به حالت فله ای در بازار به فروش می رسد.

این ماده میل به ترکیب با آب دارد، از این رو آب و رطوبت را به راحتی جذب نموده و در صورت عدم استفاده فاسد می شود. پاکت های گچ را باید در محیطی به دور از رطوبت و نم نگهداری نمود تا بتوان آن ها را برای مدت زمان بیش تری در انبار نگه داشت.

این ماده به سرعت با آب واکنش نشان می دهد و سخت می شود. به همین دلیل کار کردن با آن نیازمند دقت و حوصله فراوان می باشد. زمان گیرش نمونه مرغوب این محصول نباید از 8 دقیقه کمتر و از 25 دقیقه بیشتر شود.

ویژگی های گچ ساختمانی

• این ماده بسیار سبک بوده و از این رو استفاده از آن هیچ گونه بار اضافی بر ساختمان وارد نمی کند.
• استفاده از آن می تواند به نوعی سبب ایجاد عایق صوتی و حرارتی شود.
• خاصیت شکل پذیری گچ بالا بوده و می توان آن را به اشکال مختلف در آورد.
• در صورت کثیف شدن، امکان تمیز کردن آن به راحتی وجود ندارد.
• بزرگ ترین ایراد این محصول جذب رطوبت و طبله کردن در اثر آن می باشد. اعمال این ماده بر روی سطوح فلزی موجب ترکیب شدن آن با فلزات و تولید سولفات می شود. در نتیجه عمر قطعه مورد نظر کاهش پیدا می کند. از این رو قبل از پوشش سطوح آهنی، مسی و سربی با گچ باید یک لایه ضد زنگ روی آن ها قرار گیرد.
• مقاومت این متریال در برابر حریق بالا بوده و یک متریال کندسوز محسوب می شود.

انواع گچ مورد استفاده در ساختمان

• گچ سفید: این گچ به منظور سفیدکاری در ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد. گچ سفید به صورت روکار استفاده می شود و در مقایسه با انواع دیگر گچ ساختمانی قیمت پایین تری دارد.
• گچ گیپتون: این نوع گچ از ترکیب گچ با افزودنی های چسبنده ای مانند سریشم بدست می آید. گچ گیپتون به صورت دو لایه بر روی آجر، سطوح بتنی متخلخل، سطوح سیمانی، بلوک های سیمانی و بلوک های بتنی اجرا می گردد.
• گچ عاج: گچ عاج دارای دانه بندی بسیار نرم و میکرونیزه می باشد. از این گچ در مجسمه سازی، ساخت قطعات پیش ساخته گچی، تولید رنگ لعابی و کشته کشی ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد.
• گچ مرمر: گچ مرمر نوعی گچ بدون آب مولکولی می باشد که با محلول مخلوط و سپس مجددا پخته می شود. این گچ در برابر رطوبت از مقاومت بالایی برخوردار می باشد.
• گچ ساتن: گچ ساتن به منظور سفیدکاری لایه نهایی سطوح مورد استفاده قرار می گیرد. برای تهیه این متریال، گچ را با مواد افزودنی همانند پرلیت مخلوط می کنند. 
• گچ سیوا: از این نوع گچ بر روی انواع سطوح مختلف استفاده می گردد. گچ سیوا برای انجام عملیات زیرکاری بسیار مناسب می باشد. بر روی سطوحی که با گچ سیوا پوشانده شدند می توان از انواع رنگ های روغنی، پوشش های اکریلیکی، دیوارپوش های PVC، گچ پلیمری ساتن و بلکا استفاده نمود.

نحوه استفاده از گچ

برای استفاده از این محصول در ساختمان ابتدا باید آن را با آب مخلوط نمود. بدین نحو که گچ را در ظرفی می ریزیم و به آن آب اضافه می کنیم. نسبت گچ به آبی که مورد استفاده قرار می گیرد باید متناسب باشد.

وقتی گیرش اولیه خود را بدست آورد آن را به کمک ماله روی سطح مورد نظر می توان اجرا نمود. حرکت ماله باید به صورت مورب نسبت به دیوار باشد؛ زیرا تنها خط کناری ماله می تواند سطحی صاف و یکدست ایجاد نماید.

با اجرای این روش ضخامت سطح را به اندازه مورد نظر می توان رساند. برای سفیدکاری ساختمان و پوشش روی آن و خاک اغلب از ترکیب گچ و آب استفاده می شود. زیرا سطحی سفید رنگ ایجاد می کند اما برای تولید ملات گچ خاک رس را با آب ترکیب می نمایند.

گچ و خاک برای تولید این ملات به میزان مساوی استفاده می شوند. اما بر اساس زودگیر یا تندگیر بودن می توان خاک رس را کمتر یا بیشتر به کار برد.

این ماده وقتی با آب ترکیب می شود، گرما ایجاد می کند. این گرما 20 درجه گرم تر از محیط مورد نظر است، از این رو ملات گچ را می توان در دماهای پایین نیز استفاده نمود.

زودگیر بودن این محصول باعث می شود ملات آن را فقط به اندازه مصرف تهیه نمایند. زیرا قبل از اتمام کار و سفیدکردن کل دیوار خشک و سخت می شود.

گچ در صورت گیرش افزایش حجم پیدا می کند و با پر کردن سوراخ ها و منافذ، سطحی یکدست ایجاد می نماید. همانطور که گفتیم این متریال زودگیر است اما برای کندگیرکردن آن می توان میزان آب را زیادتر کرد و ملات ایجادشده را ورز داد. ملات حاصل از این روش را گچ کشته می نامند.

گچ کشته اصولاٌ برای سفیدکاری دیوارها استفاده می شود. ملات گچ کشته قبل از خشک شدن خاصیت الاستیسیته خود را از دست نمی دهد.زودگیر بودن و افزایش حجم از جمله ویژگی های بارز این ماده هستند که این ماده را به متریالی پر مصرف در صنعت ساختمان تبدیل نموده اند.

اگر هنگام تولید ملات گچی میزان گچی که با آب مخلوط می شود از حد مشخص کمتر باشد، پس از خشک شدن کاهش حجم می دهد، در نتیجه سطح ترک می خورد.

اگر ضخامت گچی که بر روی دیوارکشیده می شود بیشتر از 8 سانتی متر باشد، لایه رویه خشک می شود، در حالی که لایه های زیرین هنوز خشک نشده اند.

این امر موجب ترک خوردگی سطح می شود، بنابراین ملات آن را باید به صورت لایه ای نازک در حد استاندارد روی سطوح اعمال کرد.

گچ رنگی

گچ رنگی از ترکیب پودرهای رنگی شیمیایی در گچ ساده تولید می شود. به طور طبیعی گچ دارای رنگ سفید یا خاکستری مایل به سفید یا کرم می باشد. اما با استفاده از افزودنی های طبیعی یا شیمیایی رنگ دهنده و بدون تغییر خواص آن می توان انواع گچ را در رنگ های مختلف تولید نمود. از گچ رنگی در ساخت گچ تحریر، پوشش دیوارها، ساخت مجسمه و ساخت دکورهای تزئینی استفاده می شود.